For English text, please scroll down...
"Moda geçicidir, stil kalıcıdır." demiş bir zamanlar Yves Saint Laurent, nam-ı diğer YSL. Rivayete göre çok benzer bir şeyi Coco Chanel de demiş, artık krediyi hangi Fransıza vermek gerekir bilmiyorum ama ayran gönüllüğümüzden para kazanan bir endüstri için pek dürüstçe bir yaklaşım.
Sadede gelicek olursak eğer, konumuz "moda üstü tasarım". (Bunu bir seri haline getirmek istiyorum, bakalım gerçekleşebilecek mi?) Bazı tasarımlar vardır ki bir kez ortaya çıktı mı ötesine geçemezsiniz, iyileştiremez, güzelleştiremezsiniz. Olmuştur artık o. Her türlü yenilik göze batar. Bunlardan ilk aklıma geleni Converse - Chuck Taylor All Stars. Kısaca Converse, Chuck Taylors, All Stars veya Chucks da diyoruz.
Converse hayatıma oldukça geç girmiş olsa da (Letoon marka dandik ayakkabılara sarmıştık zevksiz ortaokul yıllarında) yine de hesaplayınca 20 yıla yakın bir zamandır hayatımda. İlk Converselerim high-tops denilen orijinal boğazlı modellerdendi. Bir dönem ayağımdan çıkarmamış, alttaki beyaz bant kısımlarını doodle tuvali olarak kullanmıştım. Şimdi ise iki low-top çiftim var ve birkaç çift daha almamak için kendimi zor tutuyorum.
Amerika'lıların %60'ının en az bir çift Converse'i varmış ya da hayatının bir bölümünde olmuş. Yani kendisi tüm zamanların en favori basketbol ayakkabısı.
 |
| Bundan sonraki çiftin rengine bir türlü karar veremiyorum. |
Tarihçesine bakarsak Converse Rubber Corporation ilk olarak 1908'de mevsimsel iş ayakkabıları üretmek üzere kurulmuş. Daha sonra bütün yıl iş yapabilmek için spor ayakkabı işine de girmiş. Basketbolun o dönemdeki popülaritesini göz önünde bulundurarak basketbol oynarken giyilecek özel bir ayakkabı tasarlamaya girişmişler. Yoğun bir Ar-Ge faaliyetinden sonra ilk All-Star 1917 yılında siyah kenarlı kahverenginde üretilmiş. 1920'lerde ise tamamen siyah kanvas ve deri modelleri çıkarılmış. İlk başta satışlar durgun olsa da iş Charles "Chuck" H.
Taylor'ın resme girmesi ile değişmiş.
 |
| Chuck Amca |
Charles H. Taylor, basketbol oyuncusuyken Converse'in tasarladığı bu All Stars'ın potansiyelini görmüş ve 1921 yılında basketbol hayatını bırakarak All Stars satış ekibine katılmış, daha sonraları da Converse All-Stars basketbol takımının koçu olmuş. Taylor basketbola özgü geliştirdiği pazarlama taktikleri (Converse Basketbol Yıllığı ve Basketbol Klinikleri) ile All-Stars'ı ülke çapında tanıtmış. Ayakkabıya olan katkılarından dolayı Converse, ayakkabının bileğindeki yuvarlak yamaya Chuck'ın tasarım değişikliklerini ve adını (sanırım imzasını) 1932 yılında eklemiş ve Chuck Taylor All Stars doğmuş.
 |
| 1936 Olimpiyatlarında lanse edilen kırmızı-mavi şeritli "vatansever" beyaz model. |
Bir süre sonra tüm Amerika genelinde basketbol oyuncuları Converse "Chuck
Taylor" All Stars giymeye başlamış ve 1936 Olimpiyatları için tasarlanan mavi, beyaz şeritli beyaz model en sevilenlerden biri olmuş. Chuck Taylor 2. Dünya Savaşı esnasında orduya katılınca birliklere moral olması için düzenlenen bölgesel basketol takımları için koçluk da yapmış ve Chucks bu şekilde orduya ve savaşa da katılmış.
Savaştan sonra klasik siyah beyaz Chuck Taylor All Star High Top modeli piyasaya çıkarak eski tamamen siyah modelin pabucunu dama atmış. Bu esnada basketbol profesyonel bir oyun haline gelmiş, ki bunda da Bay Chuck Taylor'un emeği olduğu söyleniyor, ve Chucks tüm oyuncuların üniformasının bir parçası haline gelmiş.
1967 yılında boğazsız (low-top) All Star modeli piyasaya sürülmüş ve daha rahat bir alternatif olmuş ve spor ayakkabı pazarının %80'ine hakim olmuş. Taylor
is Basketbol Elçisi seçilmiş, bir yıl sonrasında ise vefat etmiş.
 |
| 1949 yılında üretilen klasik siyah beyaz boğazlı (high-tops) model 1993-1995 yılları arasında da benim ayağımda paralandı ve halen giyiliyor. (Ne yazık ki iyice eskidiğinde tüm beyaz plastik kısımlarını doodle'lar ile kapladığım ayakkabımın fotoğrafı yok ve büyük bir gaflet ve delalet içinde kendisini atmışım.) |
Chuck Amca öldükten sonra Converse'in karşısına Nike gibi rakipler çıkmaya başlamış. Rakiplerin tamamı deriden yapılma, pompalı, hava yastıklı teknolojik yenilikleri Converse'in pazar payını aşındırmaya başladığında Converse de yeni renkler ve One Star, Dr. J gibi modeller üretmeye başlamış ancak basketbol takımları birbir All-Stars ayakkabılarını rafa kaldırmaya başlamışlar.
1970'lerde spor ayakkabılarının kullanım alanı günlük giyime de kaymaya başladığında bir çok yeni marka pazara girmeye başlamış. Converse "Chuck Taylor" All Star'lar ise bir çok alt-kültürün sahiplendiği bir ayakkabı haline gelmiş. Diğer firmaların pahallı yüksek teknoloji ürünü ayakkabılarındansa All-Stars bazı kesimlerin ayağından çıkmaz olmuş. Artık atletik bir ayakkabıdansa casual ayakkabı sınıfında kabul edilen All-Stars her türlü renk ve farklı yaş gruplarına özel modellerde üretime girmiş.
1980 ve 1990'larda Converse finansal ve yönetimsel anlamda zorlanmaya başlamış. (Benim o zaman aldığım ayakkabılar yaklaşık 25 USD kadardı.) Şirket 2001 yılında iflas ettiğinde, markanın değeri nedeni ile yeni yönetim üretimi Asya'ya taşıyarak bazı önlemler almış ve sonunda Nike tarafından satın alınmış. (Şimdi aynı ayakkabılar yaklaşık 55 USD'ye satılıyor.) Bugüne kadar neredeyse 1 milyar çift All-Stars satılmış ve klasik Chucks'ın 1949 yılından beri değişen tek şey fiyatı ve eklenen renk seçenekleri. Bağcıksız, ince tabanlı varyasyonları olsa da klasik Chucks asla değişmeyeceğe benziyor.
Siz neleri "moda üstü tasarım" olarak nitelendiriyorsunuz?
"Fashions fade, style is eternal." - said dear Yves Saint Laurent, a.k.a. YSL. Rumor has it that Coco Chanel said something very similar. I'm not sure which Frenchie to give credit to here but it's a pretty honest saying from an industry which makes money from conspicuous consumption.
To cut to the chase, the main idea of this post (hopefully a series of these will follow) is "fashion defying design". Once these designs have been created, they are final, you cannot improve upon them because they are perfect just as they are, and any alteration would disturb the eye. The first one that comes to my mind are the Converse - Chuck Taylor All Stars. Converse, Chuck Taylors, All Stars or Chucks, in short.
I was quite a late comer to Chucks, in my late teens, even so they have been in my life for around 20 years. My first pair of Chucks were original black high-tops. They were attached to my feet for a couple of years. I had personalized them with doodles on the white rubber parts around the soles.
|
| I can't decide on the color for my 3rd pair. |
It's said that 60% of all Americans own or have owned at
least one pair of these sneakers. Chucks are thus considered the best selling basketball shoe of all times.
Converse Rubber Corporation was founded in 1908. In the beginning, they produced work related rubber shoes on a
seasonal basis. Later, they decided to keep
their work force employed year round, and thus began making athletic shoes. With the
rising popularity of basketball, the company started developing. After lots of R&D, the first version of the All Star basketball shoe was produced
in 1917. The shoe originally came in natural brown colors with black
trim. In the 1920s, Converse All Stars were made in all black canvas or leather
versions. This was the first mass produced basketball shoe in
North America. It consisted of a very thick rubber sole, and an ankle covering
canvas (or sometimes leather) upper. At first sales were slow. They would
rapidly increase a few years later, thanks to Charles "Chuck" H.
Taylor.
|
| Chuck Taylor is happy every time someone laces up a pair of his "Chuck Taylor" sneakers. |
Charles H. Taylor was a basketball player. He believed in the All Stars so much that in 1921 he
joined the Converse sales force, and later became the player/coach for the
Converse All-Stars, the company's industrial league basketball. team. With an intuitive marketing mindset, Taylor traveled all across the United States hosting
basketball clinics and promoting the All Star shoe. He created the Converse Basketball Yearbooks. Because of his successful sales and promotion and with his modifications to the shoe, Converse added his name "Chuck Taylor" to the ankle patch in 1932.The
"Chuck Taylor" All Star basketball shoe was born!
|
| The optical white model with patriotic blue and red stripes was introduced at the 1936 Olympics. |
Soon, basketball teams were wearing Converse "Chuck
Taylor" All Stars. In the 1930s Chuck Taylor designed the optical white high top
model for the 1936 Olympics, and the shoe with its patriotic red and blue trim
became very popular along with all black canvas and leather models of the All
Star. During World War II, Chuck Taylor was in the Air Force and
focused his marketing efforts towards the army. As a result of his efforts, Chucks became the widely used in training in the American army.
After World War II, the classic black and white Chuck Taylor All Star High
Top was introduced (see below). Basketball was now a major
professional sport and Chuck Taylor All Stars were used officially by the teams. In 1957, the low cut All Star was introduced and became poular
as a more casual alternative to the high top. By this time Converse had an 80%
share of the entire sneaker industry. Because of his tireless efforts, Taylor
was called the "Ambassador to Basketball" and in 1968, Chuck Taylor was inducted
into the Basketball Hall of Fame. Unfortunately, one year later he passed
away.
|
| The classic black and white high top was introduced in 1949. Still available now and my very first pair. |
After Chuck Taylor's death, new rival companies emerged and Converse's market domination was altered. These rival companies
intrroduced new models with new colored looks, all leather uppers, and high tech
innovations like pumps and air cells. Although Converse responed by introducing
chucks in a variety of colors, and new models , basketball teams
began abandoning their All Stars and going with other models and brands.
Starting in the 1970s, athletic shoes became so popular as footwear that
adults refused to give up wearing them. Everyone wanted the look and feel of
sneakers on their feets. The Converse "Chuck Taylor" All Star, once the premiere shoe of elite
baskteball players now became the shoe of the counter-culture and of baby
boomers who refused to stop wearing their favorite pairs of chucks. The shoes
became very popular with rock musicians, and younger generations wore them for
their distinctive looks, colors, and comfort and as an alternative to the high
priced high performance shoes of rivals. They were
considered a leisure shoe and now were purchased because they were fashionable.
Converse repsonded by manufacturing chucks in hundreds of different variations
that included prints, patterns, unusual colors, and special models for different
age groups.
In the 1980s and 1990s, the Converse Company began to experience hard times.
The ownership and management of the Converse Company changed several times.
These changes and bad business decisions along with their loss of market share
took its toll on the company, and in 2001 they filed for bankruptcy. But the
brand was too well established to abandon, and new ownership took over, closing
all North American manufacturing and moving the manufacture of Converse athletic
shoes from the USA to Asia. The brand was reestablished successfully and the
company was eventually purchased by its rival, Nike.
Despite all of the innovations and changes in the athletic shoe industry,
"Chuck Taylor" athletic shoes continue to live on in the same form since 1949. Thousands of pairs of high
top and low cut chucks are still sold each week worldwide. Unlike other sneakers that lose
their popularity, the Converse All Star "Chuck Taylor" still remains
fashionable. Converse All Star "Chuck Taylors" are over 75 years old but still
going strong! And since 1949, except for the addition of new colors, original
"Chuck Taylors" have not changed one bit.
If you can't get enough of these shoes, check out my pinterest board: http://pinterest.com/helint/oh-chucks/
What items do you consider to have "fashion defying design"?
Images and info from: my own, google.
.PNG)
.PNG)
